Veel mensen in hun laatste levensfase hebben de wens om thuis, in hun vertrouwde omgeving, te mogen sterven. Voor mantelzorgers kan zo’n fase heel zwaar worden. Soms zijn er zelfs niet eens mantelzorgers. Vrijwilligers van stichting HEST (Hulp aan Ernstig zieken en Stervenden Thuis) bieden in zo’n situatie ondersteuning. Door te waken wanneer dat nodig is. Gewoon door er te zijn. Al bijna 40 jaar. Marleen en Trijnie, twee nieuwe vrijwilligers van stichting HEST, vertellen graag waarom ze dit werk doen.
Marleen Kleine Deters (56) en Trijnie de Roos-Roordink (59) zijn eind vorig jaar begonnen als vrijwilliger bij stichting HEST. Trijnie las in deze krant het aangrijpende verhaal van twee mantelzorgers die de hulp van HEST hadden ingeschakeld, Marleen kreeg een flyertje van HEST in handen. Beiden belden voor meer informatie en allebei werden ze gegrepen door de achterliggende gedachte. ,,Ik vond het heel bijzonder dat mensen een vreemde in huis halen en aan hun bed accepteren”, verduidelijkt Marleen. Zij heeft een SPW-achtergrond en werkte dertien jaar op de school van Groot Emaus in Ermelo. Nu is ze begeleider bij restaurant De Ontmoeting, eveneens in Ermelo.
Trijnie hoorde vorig jaar over iemand die pas was overleden maar die geen kinderen had om te kunnen waken. Daarom waren vrijwilligers van stichting HEST ingeschakeld. ,,Toen dacht ik: goh, wat mooi dat er mensen zijn die vrijwillig de hele nacht bij een stervende gaan zitten. En wat mooi dat die persoon daardoor op zo’n moment nog thuis kan blijven en niet naar een hospice hoeft.” Even daarvoor was de schoonmoeder van Trijnie overleden. ,,Zij wilde heel graag zelf de regie houden en thuis sterven. Wij hebben haar als directe naasten zelf tot het eind kunnen begeleiden. Dat was een heel mooi en goed afscheid. Maar wat nu als je geen kinderen hebt?”
NIEUWE ROEPING Toen Trijnie vlak daarna, na meer dan 40 jaar in het kappersvak, afscheid moest nemen van haar werk, zocht ze een nieuwe invulling van haar leven. Ze had eerder een opleiding gedaan in de haptonomie en dacht aan een eigen praktijk. ,,Maar toen kwam ik in De Puttenaer dat artikel over HEST tegen en nam ik contact op met Mieke van Zelderen, de coördinator van HEST. Dat was een heel verhelderend gesprek en ik besloot vrijwilliger te worden.”
Trijnie en Marleen hebben inmiddels een introductiecursus gevolgd en allebei hebben ze nu één keer gewaakt onder begeleiding van een ervaren vrijwilliger. Beide keren ging het om een persoon die niet meer bij kennis was. Marleen vond het een bijzondere ervaring, vooral omdat ze het samen met Beb heeft gedaan, een heel ervaren vrijwilliger van HEST, van wie ze nu al heel veel geleerd heeft. ,,Dit werk geeft heel veel voldoening; je kunt zó veel betekenen voor de mantelzorgers. Zij zijn op zo’n moment helemaal op. Dan is het goed dat zij even de zorg kunnen loslaten en hun rust kunnen pakken.”
Trijnie is vrijwilliger voor HEST. ,,Het voelt heel waardevol om een beetje van jouw tijd te geven aan de ander.” – Credit
BEGELEIDING Nieuwe vrijwilligers starten met een basistraining, verzorgd door het hospice in Ermelo. Komend najaar is er weer zo’n basistraining. Door het jaar heen worden ook allerlei cursussen vrijblijvend aangeboden aan de vrijwilligers, verzorgd door de coöperatie Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg. Deze cursussen gaan over heel diverse onderwerpen, zoals dementie, delier of handmassage. Ook zijn er allerlei vormen van e-learning.
Trijnie: ,,Ik heb geen achtergrond in de verpleging. Maar dat is helemaal geen punt. Voor verpleegkundige handelingen zijn er de zorgmedewerkers. Ons werk is een nacht waken of gezelschap bieden, zodat de mantelzorger een keer goed kan slapen. Het voelt heel waardevol en zinvol om een beetje van jouw tijd te geven aan de ander. Vrijwillig.”
Vanuit de organisatie krijgen de vrijwilligers veel begeleiding. Marleen: ,,Er wordt heel goed voor je gezorgd. Je wordt nadat je gewaakt hebt altijd even gebeld hoe het is gegaan. En als je ergens mee zit, iets hebt meegemaakt of vragen hebt, kun je altijd bij iemand terecht.”
Eens per twee maanden komen alle vrijwilligers bij elkaar en bespreken ze met elkaar wat ze hebben meegemaakt en waar ze tegenaan zijn gelopen. Trijnie: ,,Deze bijeenkomsten zijn heel fijn. De een maakt andere dingen mee dan de ander, iedere nacht is anders en je merkt wel dat ieder het werk anders beleeft.”
TEAM Marleen voelt zich in het team al helemaal thuis: ,,We hebben een fantastisch vrijwilligersteam. Stuk voor stuk totaal verschillend, maar het klikt gewoon. Het zijn allemaal heel prettige mensen, allen met dezelfde betrokkenheid en het besef dat dit werk zó nodig is.”
De vrijwilligers geven van tevoren hun beschikbaarheid om te kunnen waken op. Marleen: ,,Dat hoeft echt niet elke week of elke maand een nacht te zijn. Het mag ook één nacht per twee maanden of per kwartaal. Ook kun je nee zeggen wanneer je gebeld wordt om te waken.” Trijnie vult aan: ,,Een telefoontje komt meestal toch wel onverwacht. Ik heb energie genoeg, maar het kan ook voorkomen dat je je even wat minder voelt. Dan is het fijn dat we met elkaar flexibel zijn en dat je nee kunt zeggen.”
Om zo flexibel te kunnen blijven werken en aan mantelzorgers nooit ‘nee’ te hoeven verkopen, is HEST op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Marleen: ,,Tegen mensen die nog twijfelen zou ik willen zeggen: ga gewoon in gesprek met HEST en laat je uitleggen wat het inhoudt. Dat heb ik ook gedaan. Toen kwam ik erachter dat dit echt iets voor mij is. De dood is onbekend terrein. Dit werk geeft mij denk ik op den duur meer inzicht in hoe om te gaan met het einde van het leven. Maar bovenal blijf ik het heel bijzonder vinden dat je van mantelzorgers het vertrouwen krijgt om op zo’n kwetsbaar moment zo dicht bij hun dierbare te mogen komen.”
INTERESSE Kijk voor meer informatie op www.stichtinghest.nl of bel naar coördinator Mieke van Zelderen (06-20305539). Zij vertelt graag meer over het waardevolle werk dat de vrijwilligers van stichting HEST voor de medemens in Putten, Ermelo en Garderen doen.
Jolette van Eijden